Hete zomer vol intense momenten

Beste  plukkers, het is zover, het is alweer september. Die warme zonnige vakantiemaanden zijn voorbijgevlogen. Onze kindjes zijn terug vertrokken naar school. Wat een zalige tijd was dat met hen. En heftig, zeker ook, maar zo waardevol om ze dicht aan huis te zien genieten van natuur, spel, elkaar en niet in het minst het veld.

En zo heb ik vanaf nu - Mama Nele - terug echte tijd - om opnieuw zorg te dragen voor jullie die qua schriftelijke communicatie de laatste maanden wel op hun honger zijn blijven zitten.

Nu, dat ik er dit seizoen niet in slaagde om regelmatig werk te maken van een nieuwsbrief over onze groenten is slechts deels door de intense kinderzorg. De echte reden wil ik jullie niet onthouden, want die zal in de toekomst vermoedelijk ook nog bepalend zijn: ik heb de diagnose van klierkoorts gekregen en mijn dwingend doktersvoorschrift is om maximaal te rusten om erger te voorkomen. Knal. Daar stond ik dan begin juni. In de drukste maand van het veld en met een nog drukkere zomer voor de boeg. Ik wist al dat ik me door de dagen sleepte, maar dat het zo ernstig was, is toch even wennen. Want rusten?? Dat staat al lang niet meer in mijn woordenboek. Ik had dat  - zeg ik zelf - niet nodig. Ik draaide continu, gezwind en steeds vol energie. En met die onderbroken nachten 5 jaar aan een stuk had ik nooit moeite. Achteraf gezien is het natuurlijk niet onlogisch…

Dat betekende dus dat ik deze zomer nog meer met prioriteiten moest werken: eerst de kinderzorg, dan de belangrijkste zaken op het veld zelf en dan - jawel - de zelfzorg. Geen nieuwsbrieven dus, geen community-activiteiten zoals een veldfeest : het dagdagelijkse was – ook voor Boer Geert – al uitputtend genoeg.

Ondanks maar ook desondanks de verplichte rust en het vertragen, heb ik wel opnieuw kunnen genieten, van de contacten en ontdekkingen op het veld, van de kleine dingen die het leven kleur geven.

Twee jaar op rij uitzonderlijke weersomstandigheden

Laten we samen dat veld nog eens van nabij overschouwen. We zitten in ons tweede seizoen met Het Buitenhof. Op deze twee jaar hebben we de beste leerschool gehad door meteen ook twee extreme klimaatomstandigheden te mogen bekampen: in ons eerste teeltjaar het uiterst natte voorjaar (maart-juli) en dit seizoen het uitzonderlijk droge voorjaar (met 4 goede regendagen van maart tot juli) en toch ook veel wind die onze zandgrond snel terug uitdroogde. En zoals jullie al wel in de pers konden vernemen is er met de vriesnacht van 19 april (-6°C) dit jaar geen fruit. Hopelijk hebben we volgend jaar het eerste fruitjaar van onze jonge boomgaard.

Welke impact had dit op onze groenten? 

Verleden jaar zijn we later in het seizoen gestart en met minder leden. We hebben nu geleerd dat we toch meer moeten aanplanten in het voorjaar want er zijn - zoals dit jaar in april - nog altijd wel een aantal koude weken waardoor de groei buiten quasi stilvalt. We gaan ook nog antivliesdoeken bijkopen die gewassen beschermen tegen lichte nachtvorst.

Het volgend teeltjaar 2018-2019 zullen we met 3 in plaats van 2 volwaardige voorjaarstunnels starten omdat we de middelste tomatentunnel pas dit voorjaar onder plastiek gezet hebben. Deze komt dus na dit tomatenseizoen ook ter beschikking om een voorjaarstunnel te worden.

Wat betreft het plantgoed kunnen we stellen dat alles goed is gelukt. Echter is door het gebrek aan regen en de uitdrogende wind hier en daar wat misgelopen bij het zaaien want we geraakten niet tijdig rond met onze watergift, bijvoorbeeld :

• De wortels kenden, ook na herzaai, een slechte opkomst. De eerste bedjes zijn terug omgeploegd omdat de intensieve onkruidbestrijding niet opwoog in verhouding met de opbrengst.  We kozen onze focus te leggen op de gewassen die wel goed gingen. Vandaag hebben we twee wortelbedjes met beperkte opbrengst geopend (wij oogsten en leggen ze in het stallete). Ondertussen hebben we dankzij de nattere maand augustus nog 4 bedjes in petto tegen november. Hopelijk hebben we nog een warme nazomer zodat ze voldoende aandikken.
• De pastinaak is hetzelfde verhaal als de wortels: waar het niet goed was opgekomen hebben we opnieuw ingezaaid al is dat ook maar deels gelukt. De pastinaak moet nog flink groeien, hopelijk is die groot genoeg in november. 
• De wortelpeterselie hebben we 2 keer gezaaid maar die verkoos gewoonweg niet uit te komen met het zaad van 2015, dat ook te oud zal geweest zijn. We konden trouwens geen recent zaad van 2016 verkrijgen vanwege dat natte jaar. Dit komt in 2018 terug op jullie menu !
• De look is ook niet gelukt. Hier hadden we niet het pootgoed gekregen dat we besteld hadden. Bovendien kregen we beschimmeld pootgoed. Uiteindelijk kregen we nieuw pootgoed maar die kwaliteit bleek dus ook niet wat het moest zijn door het natte jaar 2016: van verse look geen spoor. Of de muizen moeten met de knolletjes zijn gaan lopen.
• De ajuinen daarentegen deden het wel uitstekend. Wat een prachtige knollen die we ondertussen verdeeld hebben (in verhouding met je betaald oogstaandeel).

Wat betreft de look en de ajuinen houden we dit in ons teeltplan voor 2018 nog in beraad. Het zijn intensieve en ziektegevoelige teelten en bovendien zullen we met ons beschikbaar areaal nooit genoeg kunnen telen. Ik gebruik ui en look quasi op dagelijkse basis…We zouden er een apart veld voor nodig hebben, het beetje ui dat we nu hadden was leuk, maar weegt niet op tegen de arbeidstijd die wij erin steken. 

We denken daarom dat we beter onze energie steken in wortelen, wortelpeterselie en pastinaken, waarvan we wel weten - dankzij de rijke oogst in ons eerste seizoen - dat het goed lukt op onze grond en dat we een betere en gevarieerdere smaakkwaliteit kunnen leveren tegenover dat wat je in de (bio)winkel kan kopen.

Betreffende radijsjes, deze groeien snel maar zijn - mede door de droogte ook - steeds slechts enkele dagen goed en schieten daarna ook snel door in de bloemen en worden dan hard. We zullen ze blijven zaaien maar tegelijk ook zorgen voor een alternatief en een meer permanent aanbod van zomerrammenas (en hopelijk geraken we aan het zaad van Daikon) wat veel langer goed blijft in de grond.

Het is tot nu toe een uitstekend jaar geweest

Behalve dus de wortelgewassen mogen we zeker zeggen dat dit tweede seizoen globaal een hele vooruitgang was tegenover ons eerste seizoen. Wat een stralende tomatenvariëteit en dikke preien, sappige selders en koolrabi’s, prachtige kruiden- en bloementuin, een overschot aan rode bieten, flinke paprika’s (grrr waarom kleuren die zo traag), de sla, peultjes en die snoepaardbeitjes.

Ook van de courgetten en komkommers hebben we tot nu toe à volonté kunnen oogsten, zodanig dat we elke week 3 kruiwagens naar de kippen reden. Naargelang de weken volgen zullen er meer en meer planten uitvallen door meeldauw en/of spint. Om de productie volgend jaar wat beter te proberen spreiden gaan we slechts de helft in mei planten en half juli een tweede aanplant doen van courgettes en augurken in de overtuiging dat jongere planten minder snel last van deze ziektes zullen hebben. Zo willen we terug volle productie hebben in september als iedereen uit vakantie is.

Wat betreft de komkommers kan je vandaag ook kiezen voor de augurken die buiten tussen de courgettes staan.  We merken dat vele leden die rauw (geschild want stekelig) lekkerder vonden dan komkommer. Onze kindjes zijn ook overtuigd. Laat ze niet te dik worden, dan heb je te veel zaden van binnen. We zoeken ondertussen nog andere komkommervariëteiten voor 2018 die resistenter zijn in de tunnelserres of ook buiten gezet kunnen worden.

Ons teeltplan voor volgend jaar is na deze ervaringen al voor 99% gekend en dat voor een groep van meer dan 100 gezinnen, waarvoor we nu de hoeveelheden weer juister kunnen inschatten.

Eind augustus stond ons veld nog volledig vol, dus er gaat nog veel komen !

Het verdelen van de najaarsgroenten

Net zoals de ajuinen zullen we voor volgende groenten op het bord de verdeelsleutel schrijven in verhouding met uw oogstaandeel (bedrag betaald in euro). We vragen nogmaals om je hier strikt aan te houden en dit vanwege het fantastische CSA-principe dat we samen in vertrouwen de oogst van het veld delen en zo met allen kunnen genieten van het prijsvoordeel. Het gaat om de te verwachten romanesco in september en in oktober de pompoenen, broccoli, yacon en bataat. We zullen dit telkens op het bord aankondigen.

Volg ook de besloten facebookgroep ‘Hetbuitenhofvanbinnenuit’ waar je dit uit eerste hand leest. Deze groep is enkel voor onze leden en wordt vooral gemaakt door onze leden! Geen facebook ? Raadpleeg ook regelmatig op de website wat oogstklaar is.

Vandaag al kan je de zomerprei afoogsten : de roze vlag wil zeggen dat je deze thuis kan versnijden om in te vriezen. Niet dat we dit perceel dit jaar nog gaan gebruiken maar we willen vermijden dat de prei in bloem gaat schieten waardoor die te hard wordt en dus oneetbaar.

De roze vlag geldt nu ook al voor het huidige perceel rode bieten: inmaken, wecken, invriezen maar!

Groenten bewaren op het veld doen we niet. Kom dus tijdig je oogstaandeel halen en tracht ze thuis te bewaren: we geven telkens de bewaartips mee. Weet nu al dat pompoenen het best bewaren op een droge plaats waar het nooit kouder wordt dan 12 °C. Liever wat warmer dan kouder, anders komt er condens op en rotten ze. De meeste overige groenten bewaren lang op een koele, donkere en droge, voldoende geventileerde plaats. 

De tomaten: op dit moment zijn ze 'getopt' wat wil zeggen dat we de focus leggen op afrijpen van de huidige trossen. Opgelet: ik zal van een aantal rassen ook zelf de zaden verzamelen. Dat wil zeggen dat een aantal vruchten zo lang mogelijk aan de plant zelf moeten rijpen voor kwaliteitsvol zaad. Om te vermijden dat jullie lekkerbekken net die laatste rode tomaat wegoogsten, zal ik deze markeren aan de plant. Je zal dan duidelijk zien welke vrucht bestemd is voor zaadwinning. Bedankt om dit te respecteren! Verder kunnen jullie zo lang de planten het toelaten de resterende tomaten oogsten of - van zodra roze vlag - ook afoogsten. 

De aardappelen rijden we nu perceel per perceel uit. Je kan ze dus komen uitrapen op de afgereden percelen. Boer Geert zal meerdere keren door een perceel rijden, telkens van zodra we zien dat alles werd uitgeraapt. Er zitten nog rode patatjes tussen (Raja) en nadien nog gele met rode ogen (Carolus). Neem je aardappelen mee naar huis en bewaar ze op een droge donkere plaats. Lees hier meer over jouw aardappelen.

En verder

Aan de nieuwste leden die nog geen enkele nieuwsbrief ontvangen hebben: weet dat we ze op onze website allemaal gepubliceerd hebben. Plan zeker tijd in om ze na te lezen. Je vindt er veel informatie in terug over het gebruik van onze groenten en hoe we omgaan met ons veld. Zo hebben we dit jaar 15 ton lavameel uitgereden om het mineralengehalte in de bodem aan te vullen (niet verplicht voor bio, maar wij doen het wel). Planten hebben deze extra mineralen (net zo goed als wij) nodig om robuuster en weerbaarder te zijn tegen allerlei belagers (koude, droogte, ziektes, …). Dankzij de aanwezige mineralen die de planten opgenomen hebben krijgen ook jullie uiteindelijk die o zo noodzakelijk mineralen. Weet dat vele moderniteitsziektes voor een groot deel terug te voeren zijn op een verstoorde mineralenbalans. Je hebt er soms niet veel van nodig, maar als je ze mist kan dit wel eens kwalijke gevolgen hebben. Ook de tomatenplanten bestuiven we soms met basaltmeel wat analoog werkt als lavameel. Het houdt de planten ook droog wat hen beschermt tegen de tomatenplaag die optreedt als het te nat wordt.

Om te weten ook: doordat ons perceel vroeger een graasweide was hebben we op sommige plaatsen veel last van gras (‘kweek’ in de volksmond) dat onder de grond verder woekert op wortelstokken. Deze wortelstokken breken af bij het wieden en na enkele dagen schiet er al nieuw gras. Daarom werken we sinds deze zomer maximaal waar mogelijk systematisch met (zwarte) gronddoeken die ervoor zorgen dat na een drietal maanden het gras volledig is uitgeroeid op die plaatsen. Vanaf volgend jaar gaan we hier al een groot verschil merken in hoeveelheid grasvrije oppervlakte. De gronddoeken hebben ook nog andere voordelen: ze houden wind tegen en vocht vast, houden onkruid tegen en warmen de bodem sneller op in het voorjaar.

Wie thuis nog snoeischaren, messen of bakken/emmers heeft – graag steeds terug bezorgen zodat we onze inventaris kunnen maken. Een mes kan je ook  steeds zelf meebrengen.

Ga met een nieuwe blik door de bloemen en kruidentuin. Je favoriete bloemen en kruiden komen stilaan in zaad, daar kan je ook steeds van oogsten om te gebruiken in je eigen tuin, en zelfs in de keuken. Onder de Oost-indische kersplanten vind je hun afgevallen zaden die je kan opleggen als kappertjes! Of laat ze drogen en zaai ze uit in je eigen tuin of bloembakken.

Hebben jullie nog vragen over bereidingen of het gebruik van groenten, mis je nog info op onze website of broed je op andere activiteiten met het veld, stuur ons een emailtje en we bekijken het graag!

Op onze website hebben we onder de rubriek 'Inbeeld' alvast foto's van dit seizoen opgeladen. Ga gerust eens kijken en wie weet kom je jezelf nog tegen! Bezorg ons je mooiste veldfoto's en we nemen ze mee op! 

Donderdag en vrijdag 13 en 14 september van 10u tot 17u zijn het opnieuw meewerkdagen: we gaan dan samen de kippentunnel volplanten voor de winteroogst.  We bedanken bij deze dan ook alle helpers die deze zomer hun handen mee uit de mouwen hebben gestoken!

Over meewerken gesproken: we nemen na een jaar hard werken en samen leren en genieten afscheid van onze eerste stagiaire Yamina. Ze heeft ons bijgestaan bij het vele werk en hielp de bloemen- en kruidentuin ontwerpen en onderhouden. Bedankt Yamina, en veel succes in je verdere landbouwcarriere! 

En aan jullie, dierbare plukkers: tot op het veld!

Liefs Mama Nele en Boer Geert.